Monika Milz
De samenwerking van de raad van commissarissen en de raad van bestuur gaat doorgaans goed. Er zijn echter ook voorbeelden waar de spanning hoog op kan lopen. Zo hoog dat er sprake is van een blokkade. Kenmerkend voor de blokkade is het onvermogen om de reguliere taken – zeg maar de normale voortgang in het borgen van goed bestuur – op orde te houden. De agenda van de raad van commissarissen blijft telkens maar half besproken, besluiten worden vooruit geschoven, veel energie gaat in het herhalen van zetten, maar er komt geen doorbraak. De raden kunnen zich wederzijds gevangen houden, er zijn posities ingenomen en beide raden beleven het als gezichtsverlies om van positie te veranderen. Wie verzint een list? Misschien is Tom Poes niet in de buurt, maar de voorzitter van de remuneratiecommissie wel. Deze toezichthouder is versterkt verantwoordelijk voor het leiderschap. Bij leiderschap hoort ook afstand nemen en reflecteren. Hij/zij kan aan beide raden een dringende oproep doen om de ontstane blokkade te onderkennen, nieuwe oplossingen te bedenken door een reflectiefase te introduceren. Wat de reflectie moet opleveren zijn nieuwe, gedurfde manieren om de probleemstelling te benaderen.
Met het expliciet inlassen van een periode van reflectie wordt de spanning tussen de raden verhoogd. Dat kan beide raden een alibi geven eerder ingenomen standpunten te verzachten. Het beroep op (nieuwe) oplossingen doet een beroep op de creativiteit. Het creatieve vermogen zit in ieder mens. Nieuwe oplossingen te bedenken vergt de moed een ongebruikelijke weg te kiezen om het doel te bereiken. Een reflectiepauze versterkt de focus op de inhoud van de probleemstelling. Een externe begeleider kan helpen de creatieve ‘oogst’ te inventariseren en de luistervaardigheid van de raden tijdelijk te ondersteunen. Daarmee is het fenomeen gezichtsverlies bezworen en kan gewerkt worden aan een nieuwe verfrissende beslissing.