Pieter Wijnsma
Onlangs publiceerde het NRC een mooie paaspreek van twee remonstrantse dominees. Met een verwijzing naar het Paasverhaal over de kruisiging van Jezus pleiten zij voor vergeving en een tweede kans voor publieke personen, die iets fout hebben gedaan. En het recht om vergeten te worden door Google. Hun fouten staan nog tot in lengte van jaren prominent op het internet. Voor de achterkleinkinderen en hun leeftijdgenoten.
Het stuk werd mij toegestuurd door een ex-bestuurder van een zorginstelling, die ik onlangs heb geïnterviewd over haar gedwongen vertrek. Ook zij zou graag vergeten willen worden door Google. Net als veel van haar oud-collegae, die net als zij werden ontslagen als bestuurder. Maar Google wijst dat soort verzoeken af met het argument, dat het om publieke personen gaat. En dat het dus goed is, dat de burger hun fouten kent.
Dat is waar. Maar de consequentie is wel, dat deze mensen vaak voor de rest van hun leven besmet zijn. Bij elke sollicitatie denkt er wel iemand: even googlen op hem of haar. Dan sta je als sollicitant voor een nieuwe baan sowieso al op achterstand. En ook al heb je nog zo’n genuanceerd verhaal en veel geleerd van je ervaringen, de achterdocht is gewekt en men neemt het zekere voor het onzekere. Uitzonderingen daargelaten.
Uiteraard zijn er mensen, die maar beter geen leiding meer geven aan een grote organisatie. Maar dat gaat niet op voor het leeuwendeel van de bestuurders, die gedwongen moeten vertrekken. Een aantal van hen is slachtoffer van een machtsstrijd of heeft eens een verkeerde inschatting gemaakt. Natuurlijk, je moet als bestuurder het spel om de macht beheersen, maar het is niet vanzelfsprekend, dat de winnende partij voor de organisatie en haar patiënten, huurders, leerlingen, e.d. ook het beste is wat hen kon overkomen. Zie House of Cards.
Achter het gedwongen vertrek van een bestuurder gaat vaak een complex van factoren schuil, waarbij de schuldvraag niet eenvoudig beantwoord kan worden. In de media wordt de kwestie doorgaans sterk versimpeld en niet zelden zeer eenzijdig of ronduit onjuist weergegeven. In social media en op reaguurderssites wordt daar dan nog een forse schep bovenop gedaan. Maar ja, je verweren maakt het doorgaans alleen maar erger. Dus ‘wie geschoren wordt, moet stil zitten’.
De dominees pleiten voor barmhartigheid. ‘Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen’. Een open blik, oog voor grijstinten en ruimte voor hoor en wederhoor helpen ook al veel. En ja, mensen leren soms echt veel van hun eigen aandeel in wat er fout ging.
Ik heb al velen gesproken, maar kom nog steeds graag in contact met ontslagen bestuurders of voorzitters Raden van Toezicht van zorginstellingen, woningcorporaties en onderwijsinstellingen die bestuurders hebben doen vertrekken. Als Governance Support willen we de problematiek van vertrekkende bestuurders ook vanuit het gezichtsveld van de toezichthouder in beeld brengen.