Voormalig PvdA-minister Hans Alders wordt op 1 juni Nationaal Coördinator Groningen. In opdracht van het kabinet gaat hij de komende vijf jaar de omvangrijke versterkingsoperatie leiden in het door gasbevingen getroffen Groningen. Het kabinet maakt de benoeming naar verwachting morgen na de ministerraad bekend, bevestigen bronnen in Den Haag en Groningen.
Het ministerie van Economische Zaken en Hans Alders zelf willen nog niet reageren. Wel zei minister Henk Kamp (Economische Zaken, VVD) afgelopen dinsdag in de Tweede Kamer dat er over de nieuwe functie tussen rijk, provincie en gemeenten “zowel inhoudelijke overeenstemming is als overeenstemming over de persoon”.
Alders komt aan het hoofd te staan van een nieuwe overheidsdienst met kantoren in Den Haag en Groningen.
Vanwege de aardbevingen door gaswinning moeten in Groningen tienduizenden woningen, scholen, verzorgingshuizen, monumenten en andere gebouwen worden versterkt. Nu nog is die operatie in (privaatrechtelijke) handen van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), het gaswinningsbedrijf dat de aardbevingen veroorzaakt én de schade hiervan afhandelt. NAM is een joint venture van Shell en ExxonMobil.
“Buitenboordmotor”
Hans van der Vlist, die sinds februari aan de slag is als “kwartiermaker” van de Nationaal Coördinator, bevestigt dat de ministerraad vrijdag vergadert over zijn “governancenotitie” – opgesteld in overleg met rijk, provincie, gemeenten en maatschappelijke (bewoners)organisaties in Groningen. De Nationaal Coördinator moet met de overheidsdienst gaan opereren “als buitenboordmotor” van het kabinet, zegt de oud-topambtenaar.
Volgens betrokken partijen is PvdA’er Hans Alders daar de aangewezen man voor. Hij deed als milieuminister in het derde kabinet-Lubbers de vereiste Haagse ervaring op, was elf jaar commissaris van de koningin in Groningen en heeft zich bewezen als bruggenbouwer, onder meer als voorzitter van de Alderstafel, een overlegorgaan van regionale en landelijke overheden, de luchtvaartsector en omwonenden voor het vliegveld Schiphol. Opvallend is wel het aantal bijbanen (22) dat Alders heeft, zes in de energiewereld. Die zal hij in zijn nieuwe fulltime functie niet allemaal kunnen blijven uitoefenen.
Meerjarenplan
De versterkingsoperatie in Groningen, verwacht Hans van der Vlist, gaat miljarden euro’s kosten en kan het beste worden vergeleken met “een majeure stadsvernieuwingsoperatie”. Niet de NAM maar de overheid moet bij die operatie de knopen doorhakken. De dilemma’s zijn legio. Van der Vlist: “Welke woningen moeten het eerst worden versterkt? Wanneer besluit je te slopen? Hoe ga je om met monumenten? En heel belangrijk: hoe ‘ontzorg’ je de Groningers?”
Voor 1 januari moet er een meerjarenplan liggen voor het herstel van Groningen, inclusief een kostenraming om de woningen veiliger te maken. Over de precieze financiering wordt nog gesproken.
Lees ook in NRC Handelsblad: Twee op de drie huizen in Groningen niet veilig (€)